7 na 10 młodych Polaków wciąż mieszka z rodzicami
Z danych Eurostatu za 2023 rok wynika, że aż 67% młodych Polaków w wieku od 18 do 34 lat nadal mieszka z rodzicami. To wyraźny wzrost w porównaniu z 2019 rokiem, kiedy ten odsetek wynosił 59%. Warto zwrócić uwagę, że średnia europejska jest znacznie niższa i wynosi 49%. Polska plasuje się w czołówce krajów Unii Europejskiej, w których młodzi dorośli najrzadziej decydują się na wyprowadzkę z domu rodzinnego. Wyprzedzają nas jedynie Chorwacja (77%), Portugalia, Słowacja i Włochy (po 68%).
Ekonomiczne i społeczne przyczyny wzrostu
Eksperci zwracają uwagę, że głównymi powodami tego trendu są wydarzenia z ostatnich lat, takie jak pandemia COVID-19, inflacja, rosnące koszty życia oraz wybuch wojny w Ukrainie. Te czynniki znacząco utrudniły młodym Polakom rozpoczęcie samodzielnego życia. Wysoka inflacja spowodowała wzrost cen mieszkań i kosztów ich wynajmu, co dla wielu młodych osób okazało się barierą nie do pokonania. Dodatkowo, w odpowiedzi na inflację, Narodowy Bank Polski podniósł stopy procentowe, co negatywnie wpłynęło na zdolność kredytową wielu osób, szczególnie młodych, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową.
Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service i ekspert rynku pracy, podkreśla, że różnice w odsetku młodych dorosłych rozpoczynających samodzielne życie wynikają nie tylko z sytuacji ekonomicznej, ale także z kulturowych i społecznych norm poszczególnych krajów. W wielu krajach południowej Europy, takich jak Włochy czy Portugalia, tradycja nakazuje, by młodzi pozostawali z rodzicami do czasu zawarcia małżeństwa lub znalezienia stabilnej pracy. W krajach skandynawskich czy Europy Zachodniej nacisk kładzie się na indywidualizm i samodzielność, a rozbudowane systemy socjalne ułatwiają młodym ludziom osiągnięcie niezależności finansowej i mieszkaniowej.
Różnice w Europie
Sytuacja młodych dorosłych w Europie jest bardzo zróżnicowana. Najniższy odsetek młodych mieszkających z rodzicami odnotowano w Norwegii i Finlandii – wynosi on jedynie 16%. Na drugim miejscu uplasowała się Dania, gdzie 17% młodych dorosłych mieszka wciąż z rodzicami. Na trzecim miejscu znalazła się Szwecja, gdzie 21% osób w wieku 18-34 lat nadal mieszka w domu rodzinnym. Te wyniki pokazują, że w krajach skandynawskich, gdzie systemy socjalne są bardziej rozwinięte, młodzi dorośli mają większe możliwości, by wcześnie się usamodzielnić.
Dla porównania, w krajach takich jak Chorwacja, Portugalia, Słowacja i Włochy, ponad 68% młodych dorosłych nadal mieszka z rodzicami. Taka sytuacja może wynikać zarówno z ekonomicznych przeszkód, jak i kulturowych norm, które skłaniają młodych do dłuższego pozostawania w domu rodzinnym.
Interesującym przypadkiem są Niemcy, gdzie w 2019 roku 42% młodych dorosłych mieszkało z rodzicami. W ciągu kilku lat ten odsetek spadł do 31%, co jest odwrotnym trendem w porównaniu z Polską. W Niemczech sytuacja na rynku mieszkaniowym poprawiła się, a wsparcie socjalne pozwala młodym dorosłym szybciej uzyskać niezależność.
Młodzi Polacy a samodzielność
W Polsce, od 2019 roku, liczba młodych dorosłych mieszkających z rodzicami rośnie systematycznie. Pandemia COVID-19 była kluczowym momentem, który znacznie wpłynął na tę statystykę. Wielu młodych ludzi wróciło do domów rodzinnych z powodu niepewności ekonomicznej, zamknięcia rynków pracy oraz trudności związanych z izolacją i zdalnym nauczaniem. Po pandemii Polska zmaga się z wysoką inflacją, a rosnące koszty życia, w tym wynajmu mieszkań, utrudniają młodym ludziom podjęcie decyzji o wyprowadzce.
Wzrost cen wynajmu mieszkań jest także wynikiem napływu uchodźców z Ukrainy po wybuchu wojny. Wielu właścicieli mieszkań zdecydowało się podnieść czynsze, co spowodowało, że młodzi Polacy muszą odłożyć swoje plany dotyczące samodzielnego zamieszkania.
Przyszłość młodych dorosłych w Polsce
Krzysztof Inglot zauważa, że istnieje nadzieja na zmianę tej sytuacji w nadchodzących latach. Od 2021 roku minimalna płaca w Polsce wzrosła o 40%, co może poprawić zdolność młodych ludzi do samodzielnego utrzymania się. Dodatkowo, oczekuje się, że stopy procentowe mogą zacząć spadać w 2024 roku, co poprawi dostępność kredytów hipotecznych i umożliwi większej liczbie młodych dorosłych zakup własnych mieszkań.
Mimo to, wyzwania związane z wysokimi kosztami życia i trudnościami na rynku pracy nie znikną z dnia na dzień. Polska, podobnie jak wiele innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, będzie musiała zmierzyć się z problemem rosnącej liczby młodych ludzi pozostających w domach rodzinnych.
Wnioski
Rosnący odsetek młodych dorosłych mieszkających z rodzicami w Polsce to wynik złożonych czynników ekonomicznych, społecznych i kulturowych. Pandemia, inflacja, trudna sytuacja na rynku mieszkaniowym oraz wojna w Ukrainie wpłynęły na tę sytuację, a młodzi ludzie borykają się z trudnościami w uzyskaniu niezależności finansowej. Jednak rosnące wynagrodzenia i możliwe obniżki stóp procentowych mogą w przyszłości poprawić sytuację. Kluczowe będzie wsparcie systemu socjalnego oraz rozwiązania, które pomogą młodym Polakom szybciej usamodzielnić się i podjąć decyzję o wyprowadzce z domu rodzinnego.
